"Is ChatGPT dan de AI?" Die vraag krijg ik verrassend vaak. Logisch ook. Sinds de opkomst van tools als ChatGPT lijkt ‘AI’ ineens overal op te duiken – op je werk, in het nieuws, in gesprekken bij de koffieautomaat. Maar wat is AI nou eigenlijk? En is ChatGPT dan hetzelfde?

AI: een verzamelnaam voor slimme systemen

Laten we bij het begin beginnen. AI staat voor Artificial Intelligence, oftewel kunstmatige intelligentie. Het is een verzamelnaam voor systemen die taken kunnen uitvoeren waarvoor normaal gesproken menselijke intelligentie nodig is. Denk aan herkennen van beelden, begrijpen van tekst, voorspellen van gedrag of leren van data.

AI zit al jaren in je leven – vaak zonder dat je het doorhebt. Bijvoorbeeld in je spamfilter, Netflix-aanbevelingen of routeplanning via Google Maps. Geen sciencefiction dus, maar slimme software die helpt beslissingen te nemen of werk te versnellen.

ChatGPT: één van de AI-toepassingen

En dan ChatGPT. Dat is een specifieke toepassing van AI, ontwikkeld door OpenAI. ChatGPT is een zogeheten ‘taalmodel’: een AI die getraind is om te begrijpen en produceren wat wij mensen ‘taal’ noemen. Je typt iets in, en ChatGPT reageert alsof je met een mens praat – met soms verrassend goede antwoorden, en af en toe ook een tikkeltje fantasierijk.

Je kunt ChatGPT zien als een slimme assistent. Het leest, denkt en schrijft mee. Maar het is geen algemene AI die alles weet of kan. Het is getraind op grote hoeveelheden tekst, maar snapt de wereld niet zoals jij en ik dat doen. Het maakt inschattingen op basis van patronen in taal – en dat doet het steeds beter.

Waarom dit onderscheid belangrijk is

Veel mensen denken bij AI direct aan robots of sciencefictionachtige scenario’s. Of ze zijn bang dat AI ‘alles overneemt’. Door het verschil te begrijpen tussen AI (de technologie) en tools als ChatGPT (de toepassing), wordt het ineens een stuk concreter en minder spannend.

Want eerlijk: AI is geen magische toverdoos. Het is gereedschap. Slim, ja. Maar nog altijd in dienst van de mens. Jij bepaalt wat je ermee doet.

Tot slot: wat kun jij ermee?

Als je weet dat ChatGPT 'gewoon' een slimme taalhulp is, ga je ook sneller zelf experimenteren. Of je nu een e-mail opstelt, ideeën nodig hebt voor een project of een tekst wilt laten herschrijven – ChatGPT kan je helpen. En dat is precies waar de kracht zit: het maakt AI toegankelijk, zonder dat je techneut hoeft te zijn.