"Hoezo begrijpt hij het nog niet? Ik heb het toch al uitgelegd? 

Hoe kun je dezelfde fout maken?"

Veel mensen – ikzelf als docent ook – zijn geneigd om iets uit te leggen en ervan uit te gaan dat de ander het direct snapt. Je legt het rustig uit, vraagt: “Zijn er nog vragen?” – niemand steekt z’n hand op – en hup: aan de slag.

En dan… blijkt ineens dat een deel het nog niet begrijpt, of het simpelweg nog niet kan. In het onderwijs zie ik het vaak. Maar in het bedrijfsleven net zo. Je hoort dan dingen als: “Ik begrijp het niet – ik heb uitgelegd hoe het moet, maar het lukt hem nog steeds niet.” Of: “Waarom doe je het niet gewoon op deze manier? Ik heb toch verteld hoe het moet?” We slaan massaal de begeleidende fase over. En juist daar zit de sleutel.

Verandering is geen aan/uit-knop

Nieuwe werkwijze? Nieuw systeem? Een veranderende rol? We verwachten vaak dat mensen er meteen mee uit de voeten kunnen zodra we het uitleggen. Maar zo werkt leren niet. Begrijpen is niet hetzelfde als kunnen toepassen. En autonomie werkt pas als er vertrouwen én vaardigheid is opgebouwd. Daarom is het zo belangrijk om bewust stil te staan bij de weg tussen uitleg en zelfstandigheid. Dáár ontstaat het leren. Dáár ontstaat het vertrouwen. Dáár komt het GRR-model om de hoek kijken.

Wat is het GRR-model?

Het Gradual Release of Responsibility-model (GRR) werd in 1983 ontwikkeld door Pearson & Gallagher en is sindsdien een vaste waarde in onderwijs én verandermanagement. Het model beschrijft hoe je verantwoordelijkheid stap voor stap overdraagt, via drie logische fases:

• Ik doe het voor – De expert doet het voor en legt uit (Educate).
• Wij doen het samen – Je oefent samen, met begeleiding (Support).
• Jij doet het zelf – Zelfstandig toepassen in de praktijk (Flow).

Klinkt simpel? Dat is het ook. Maar juist deze tussenfase – het sámen doen – wordt in veel organisaties overgeslagen. En dan voelt ‘zelf doen’ al snel als zwemmen zonder bandjes.

Verandering begeleiden in plaats van opleggen 

Bij Eduflow Consultancy gebruiken we het GRR-model als praktische leidraad in onze trainingen en verandertrajecten. Niet als rigide stappenplan, maar als kompas. Want of je nu mensen opleidt, innoveert of een cultuurverandering inzet: gedragsverandering vraagt begeleiding, geen verwachting. Door de juiste begeleiding op het juiste moment, groeit iemand van afwachtend naar zelfverzekerd. En dat maakt het verschil tussen een training die iets uitlegt, en een aanpak die iets verandert.